“Hạt gạo làng ta” (Trong tập Góc sân và khoảng trời, 1968) là một trong những bài thơ nổi tiếng của nhà thơ Trần Đăng Khoa. Dưới đây là thông tin giới thiệu về Trần Đăng Khoa và nội dung của bài thơ để bạn đọc tham khảo.
1. Bài hát Hạt gạo làng ta
2. Bài thơ Hạt gạo làng ta
Kính tặng chú Xuân Diệu
Hạt gạo làng ta
Có vị phù sa
Của sông Kinh Thầy
Có hương sen thơm
Trong hồ nước đầy
Có lời mẹ hát
Ngọt bùi đắng cay…
Hạt gạo làng ta
Có bão tháng bảy
Có mưa tháng ba
Giọt mồ hôi sa
Những trưa tháng sáu
Nước như ai nấu
Chết cả cá cờ
Cua ngoi lên bờ
Mẹ em xuống cấy…
Hạt gạo làng ta
Những năm bom Mỹ
Trút trên mái nhà
Những năm cây súng
Theo người đi xa
Những năm băng đạn
Vàng như lúa đồng
Bát cơm mùa gặt
Thơm hào giao thông…
Hạt gạo làng ta
Có công các bạn
Sớm nào chống hạn
Vục mẻ miệng gàu
Trưa nào bắt sâu
Lúa cao rát mặt
Chiều nào gánh phân
Quang trành quết đất
Hạt gạo làng ta
Gửi ra tiền tuyến
Gửi về phương xa
Em vui em hát
Hạt vàng làng ta…
3. Đôi nét về nhà thơ Trần Đăng Khoa
Trần Đăng Khoa (sinh năm 1958), quê ở Ðiền Trì, xã Quốc Tuấn, huyện Nam Thanh, Hải Dương.
Trần Đăng Khoa được biết đến vai trò là một nhà thơ, nhà báo, biên tập viên của Tạp chí Văn nghệ Quân đội.
Từ nhỏ, ông đã nổi tiếng là một thần đồng văn chương, lên tám tuổi đã có bài thơ được đăng trên báo.
Năm 1968, khi mới chỉ mười tuổi, tập thơ đầu tay của ông “Từ góc sân nhà em” được NXB Kim Đồng cho xuất bản.
Ông đã ba lần được tặng giải thưởng thơ của báo Thiếu niên tiền phong (các năm 1968, 1969, 1971), Giải nhất báo Văn nghệ (1982) và Giải thưởng Nhà nước về văn học nghệ thuật (năm 2000).
Một số tác phẩm tiêu biểu của ông:
- Từ góc sân nhà em (thơ, 1968)
- Góc sân và khoảng trời (thơ, 1968)
- Thơ Trần Đăng Khoa (tập 1, 1970)
- Khúc hát người anh hùng (trường ca, 1974)
- Trường ca Giông bão (trường ca, 1983)
- Chân dung và đối thoại (tiểu luận phê bình, 1998)…
4. Giới thiệu về bài thơ Hạt gạo làng ta
4.1. Hoàn cảnh sáng tác
- Bài thơ được sáng tác vào năm 1968, và sau đó được nhạc sĩ Trần Viết Bính phổ nhạc vào năm 1971.
- Bài thơ được in trong tập “Góc sân và khoảng trời” (1968).
4.2. Thể thơ
- Bốn chữ.
- Hình ảnh gần gũi, giản dị.
4.3. Nội dung
- “Hạt gạo làng ta” là hình ảnh mang tính biểu tượng, biểu hiện sự quý giá của những hạt ngọc trong vùng quê hương.
- Trong bài thơ, Trần Đăng Khoa cũng gửi gắm sự biết ơn đến những người lao động, những người làm việc chăm chỉ. Điều này giúp chúng ta hiểu rõ hơn ý nghĩa của những người vất vả, đổ mồ hôi và làm việc vất vả để tạo ra những hạt gạo quý giá.
4.4. Bài học rút ra
Trong bài thơ “Hạt gạo làng ta” của Trần Đăng Khoa, tác giả muốn nhấn mạnh giá trị to lớn của từng hạt gạo có giá trị như vàng. Mỗi người lao động đã đổ ra bao nhiêu mồ hôi và công sức, đối mặt với khắc nghiệt của thiên tai và chiến tranh để sản xuất ra những hạt gạo trắng thơm để gửi đi cho những người chiến sĩ xa xứ, để họ an tâm chiến đấu và bảo vệ đất nước. Hạt gạo chứa đựng trong nó là mồ hôi, đắng cay, vất vả, chịu nắng, chịu bão, bom đạn, thậm chí cả trẻ em cũng đóng góp một phần sức lực của mình để tham gia quá trình sản xuất. Chính vì vậy, chúng ta mới thấu hiểu được giá trị quý giá của hạt gạo và biết cách trân trọng.
