Giới thiệu về ngò Rí
Trước đây, rau ngò Rí chỉ được trồng ở miền Bắc, nhưng hiện nay nó cũng được trồng ở miền Nam để dùng ăn tươi. Đặc biệt, trong vài năm qua, nông dân ở Đồng Bằng Sông Cửu Long (ĐBSCL) đã trồng ngò Rí lấy hạt với diện tích lớn và tập trung, mang lại hiệu quả kinh tế cao. Cây ngò Rí có thời gian sinh trưởng chỉ từ 80-90 ngày, được chia thành hai nhóm dựa trên hình dạng của lá và cây.
Điều kiện tự nhiên để trồng ngò Rí
Đất: Cây ngò Rí có thể trồng được trên nhiều loại đất khác nhau, trừ đất phèn nặng, mặn, đất ẩm ướt hoặc ngập nước. Tuy nhiên, trồng trên đất thịt, xốp, mỡ, có pH từ 5 đến 8 là tốt nhất. Đất cần nhiều hữu cơ, thoát nước tốt và khô ráo. Trồng trên đất có nhiều đạm hay bón nhiều phân đạm có thể làm giảm mùi thơm đặc trưng của ngò Rí.
Khí hậu: Cây ngò Rí phát triển tốt ở nơi có nhiều ánh sáng mặt trời. Tuy nhiên, cây không thích thời tiết ẩm và mưa nhiều. Cây chịu hạn tốt, nhưng gió nóng và khô trong giai đoạn trổ hoa có thể làm rụng hoa.
Mùa vụ: Ở ĐBSCL, ngò Rí có thể trồng quanh năm, nhưng thời điểm tốt nhất là cuối mùa mưa và đầu mùa khô (tháng 9, 10 và 11), khi đất khô ráo. Thời vụ trồng được chia làm ba thời điểm: chính vụ (tháng 9 đến 10), vụ sớm (tháng 7 đến 8) và vụ muộn (tháng 12).
Kỹ thuật trồng ngò Rí
Sửa soạn đất: Đất được dọn sạch cỏ hoặc gốc rạ (nếu trồng trên đất ruộng). Xới đất và phơi 2-3 ngày để đất ráo mặt, sau đó xới lần thứ hai để tạo kích thước hạt đất phù hợp. Không nên làm đất quá nhuyễn, vì đất có thể bị lèn mặt và rửa trôi do tưới nước hoặc mưa. Rải thuốc trừ sâu Basudin 10 H để diệt côn trùng và tuyến trùng. Rải vôi nhằm cung cấp chất canxi cho cây. Lên luống rộng từ 1,2-1,4m, cao từ 10-15cm và giữa hai luống có đánh rãnh rộng 20-30cm để tiện tưới tiêu và chăm sóc.
Chuẩn bị hạt giống: Gieo hạt với mật độ từ 30-40kg/ha. Hạt ngò Rí có vỏ dày, nên ngâm trong nước ấm khoảng 24-30 giờ để hạt hút đủ nước. Trước khi ngâm, cần đãi bỏ hạt lép và sau khi ngâm nước, hạt giống cần được đãi để hết nhớt, để ráo và mới đem gieo (khoảng 3 ngày sau khi ủ). Nếu có nước tưới, có thể gieo hạt ngay sau khi ngâm mà không cần ủ. Cũng có thể gieo hạt khô, nhưng phải tưới nhiều nước sau khi gieo.
Gieo hạt, tủ rơm: Gieo hạt lên luống đã sửa soạn, sau đó tủ rơm rạ để không làm văng hạt khi tưới nước và giữ ẩm cho đất. Không nên tủ rơm quá dầy để cây có thể lên. Rơm có thể chứa nhiều mầm bệnh, cần được xử lý bằng cách ngâm rơm trong dung dịch vôi trước khi sử dụng.
Tưới nước: Tưới đều và đủ ẩm bằng thùng tưới có búp sen hoặc máy tưới. Từ khi gieo đến khi cây cao khoảng 6cm, tưới 1-2 lần mỗi ngày. Sau đó, tưới 1-2 ngày một lần. Chỉ nên tưới vào buổi sáng hoặc buổi chiều. Cây không phát triển tốt trên đất luôn ẩm ướt, do đó không nên tưới quá nhiều. Lượng nước tưới cần giảm dần gần khi thu hoạch. Cần có hệ thống thoát nước tốt để đảm bảo cây không bị ngập nước khi có mưa lớn.
Làm cỏ: Hạt ngò Rí nẩy mầm chậm, khả năng cạnh tranh với cỏ dại kém. Trước khi gieo, dùng thuốc trừ cỏ Ronstar 25 EC để diệt cỏ. Sau khi gieo một tháng, nên làm cỏ một lần nữa bằng tay. Đất tốt và tủ rơm giúp hạn chế sự phát triển của cỏ dại.
Phân bón: Có thể bón phân cho cây ngò Rí trên đất thịt pha sét theo tỷ lệ phân chuồng, vôi, Super lân, Urea, NPK (16-16-8), DAP và KCl. Phân chuồng, lân và vôi nên được bón trước khi xới đất, còn NPK và KCl có thể bón 1 ngày trước khi gieo. Cần tưới phân thúc khi cây có lá bàn nạo.
Cây trồng xen
Có thể trồng cây ngò Rí xen kẽ với các loại rau ăn lá khác như hành lá, rau cần, ngò địa phương,… Tuy nhiên, khi trồng xen, cần để ý đến mật độ trồng để ngò Rí không bị cạnh tranh về dinh dưỡng và ánh sáng từ các loại rau khác.
Thu hoạch và bảo quản
Sau khi gieo trên 1 tháng, có thể thu hoạch thân, lá để ăn tươi. Nếu muốn lấy hạt, cần nhổ cây dần để lại khoảng cách cây phù hợp. Ngưng tưới 1 tuần trước khi thu hoạch. Khi trái chuyển sang màu nâu vàng hoặc nâu, và có mùi thơm, tiến hành thu hoạch (khoảng 90 ngày). Thu hoạch bằng cách chặt cả cây và phơi nắng nhẹ vào buổi chiều. Tốt nhất là tách hạt khi độ ẩm còn dưới 15%, nhưng không quá khô để tránh hạt bị bung ra. Hạt ngò Rí cần được bảo quản trong thùng kín, tránh ánh sáng mặt trời. Để duy trì mùi thơm, nên sử dụng hạt trong vòng 6 tháng và không tồn trữ quá 1 năm.
Với các điều kiện và kỹ thuật trồng cây ngò Rí như trên, bạn có thể tận hưởng trải nghiệm trồng cây và thu hoạch thành công trong khu vườn của mình.
