Quả kha tử là một loại trái cây được sử dụng trong việc điều trị nhiều bệnh. Trong số đó, hạt kha tử được sử dụng làm thuốc Đông y để trị ho và giảm đau họng. Dưới đây là tác dụng và cách sử dụng quả kha tử để trị ho hiệu quả.
Đặc điểm của quả kha tử
Cây kha tử có chiều cao trung bình khoảng 15 – 20m, có nhiều cành nhỏ mọc đối xứng ở hai bên. Hoa của cây kha tử có màu trắng, thơm, mọc thành chùm ở đầu cành hoặc từ kẽ lá. Quả kha tử có hình dạng trứng, dài khoảng 3 – 4 cm và có 5 cạnh dọc. Quả chín có màu vàng, cam và cuối cùng là màu nâu nhạt. Quả kha tử có hạt cứng, màu đen nhạt. Thường được thu hoạch vào mùa thu – đông và phơi khô để bảo quản. Khi sử dụng làm thuốc, quả kha tử sẽ được nghiền nhuyễn.
Theo Đông y, quả kha tử có tính ấm, vị đắng hơi hăng. Tác dụng chính của nó là chữa ho khan, ho có đờm, khản tiếng, viêm họng, viêm lợi, hen suyễn, cầm máu, và nhiều tác dụng khác.
Quả kha tử trị ho có tốt không?
Theo Đông y, hạt kha tử có vị cay nồng, hơi đắng, thuộc các kinh phế và đại tràng. Trong y học cổ truyền Trung Quốc và Ấn Độ, hạt kha tử thường được sử dụng để nhuận tràng, chống táo bón, kích thích tiêu hóa và giảm ho. Phần thịt xung quanh hạt cũng có tác dụng cầm máu, khản tiếng, hen suyễn, viêm họng, trị viêm loét lợi, ho khan, và ho có đờm.
Nghiên cứu hiện đại cho biết trong hạt kha tử có nhiều hợp chất quý có tác dụng chống ho và nhiễm trùng đường hô hấp, bao gồm:
Polysaccharide: Hợp chất này giảm sự co thắt đường thở, giảm ho và hen suyễn. Thử nghiệm đã chứng minh tác dụng của polysaccharide lớn hơn nhiều so với một số thuốc chống ho thường được sử dụng trong phòng thí nghiệm.
Alloyl: Có khả năng chống lại virus và cải thiện hệ miễn dịch. Virus là nguyên nhân gây bệnh viêm họng và ho.
Retrovirus: Bảo vệ các mô khỏe mạnh ở đường hô hấp, ức chế sự phát triển của virus cúm A, đẩy nhanh quá trình phục hồi các bệnh viêm đường hô hấp cấp.
Tanin: Có tác dụng tương tự như kháng sinh, chống lại vi khuẩn gây bệnh. Ngoài ra, tanin cũng làm se khô bề mặt niêm mạc họng, làm lành tổn thương nhanh chóng.
Theo Đông y, hạt kha tử có vị cay nồng, hơi đắng giúp giảm ho, tiêu đờm…
Cách sử dụng quả kha tử trị ho
Hạt kha tử trị ho và viêm họng an toàn cho cả người lớn và trẻ em. Tùy thuộc vào từng trường hợp cụ thể, sẽ có bài thuốc điều trị phù hợp.
Trị ho, khó nuốt do viêm họng
Hạt kha tử có thể được sử dụng đơn lẻ hoặc kết hợp với các thảo dược khác để trị ho. Dưới đây là những phương pháp phổ biến đã được sử dụng.
Cách 1: Ngậm hạt kha tử trị ho
- Chuẩn bị: 3 quả kha tử.
- Cách sử dụng:
- Gọt bỏ lớp vỏ ngoài của quả kha tử.
- Lấy phần thịt và hạt cho vào miệng, ngậm khoảng 5 phút, sau đó nuốt từ từ. Cổ họng sẽ dịu lại.
- Ngậm từng hạt một và lặp lại 2-3 lần mỗi ngày nếu vẫn còn ho.
Ngậm hạt kha tử giúp giảm ho, đau rát cổ họng.
Cách 2: Kết hợp cam thảo và hạt kha tử trị ho
Cát cánh và cam thảo cũng là những thảo dược thường được sử dụng trong y học cổ truyền để điều trị ho và viêm họng. Chúng có tác dụng sát trùng và làm long đờm, từ đó tăng cường hiệu quả điều trị của hạt kha tử.
- Chuẩn bị: 8g hạt kha tử, 10g cát cánh, 6g cam thảo.
- Cách sử dụng:
- Cho tất cả các vị thuốc vào nồi, thêm 500ml nước.
- Nấu với lửa nhỏ khoảng 20 phút.
- Lọc nước, chia thành 3 phần uống trong ngày. Uống khi thuốc còn ấm để giảm ngứa rát cổ họng. Hâm nóng trước khi uống nếu thuốc đã nguội.
Trái kha tử trị ho và khàn tiếng do phế hư
Phế hư là tình trạng suy giảm chức năng hoạt động của các cơ quan do bệnh kéo dài, khiến cơ thể suy kiệt, thiếu chất, mệt mỏi và chất độc tích tụ. Người bị phế hư thường ho ngắn ngày, thở gấp, giọng yếu, đổ nhiều mồ hôi, sắc mặt nhợt nhạt và cơ thể mệt mỏi. Trong trường hợp này, quả kha tử có thể được sử dụng như sau:
- Chuẩn bị: 80g kha tử, 6g cam thảo, 10g bạch dược.
- Cách sử dụng:
- Nấu các vị thuốc trên với 300ml nước, cho đến khi còn 100ml nước thuốc.
- Tiếp tục sử dụng phần bã trên nấu với 300ml nước thêm 2 lần nữa.
- Trộn các phần thuốc thu được ở 3 lần trên vào nồi, nấu cho đến khi còn 200ml nước thuốc.
- Chia thành 4 phần uống trong ngày. Uống cho đến khi các triệu chứng ho biến mất.
Cách dùng kha tử trị ho đờm cho trẻ em
Trẻ em thường ho có đờm hoặc mắc các bệnh như viêm phế quản, viêm phổi, lao phổi. Bệnh kéo dài khiến bé cảm thấy mệt mỏi, chán ăn, thở khò khè và khó thở. Sử dụng hạt kha tử có thể làm giảm cơn ho, tiêu đờm và giảm viêm nhiễm ở đường hô hấp.
- Chuẩn bị: Quả kha tử và một ít muối ăn.
- Cách sử dụng:
- Gọt vỏ quả kha tử, lấy phần thịt bên trong cho vào ly nước ấm.
- Cho một ít muối vào ly nước, khuấy đều cho đến khi muối tan hoàn toàn.
- Lấy hạt kha tử cho trẻ ngậm, khi thấy có vị cay thì nhổ ra.
Quả kha tử trị ho dai dẳng
Hạt kha tử cũng có thể được sử dụng để chữa ho khan kéo dài. Trong những trường hợp này, bạn có thể sử dụng bài thuốc sau:
- Chuẩn bị: 4g kha tử và đẳng sâm.
- Cách sử dụng:
- Rửa sạch 2 nguyên liệu trên và cho vào nồi với 400ml nước.
- Nấu lửa nhỏ cho đến khi nước còn 200ml.
- Chia thành 3 phần uống sáng, trưa, tối.
- Dùng trong khoảng 1 tháng để thấy kết quả.
Quả kha tử trị ho kèm khàn tiếng, khô cổ
Ho nhiều có thể gây khô họng và khiến bạn bị khản tiếng. Để khắc phục tình trạng này, bạn có thể kết hợp quả kha tử với ô mai và mật ong như sau.
- Chuẩn bị: Quả kha tử, ô mai, mật ong nguyên chất.
- Cách sử dụng:
- Giã nát hạt kha tử và ô mai.
- Trộn đều với mật ong nhưng không quá ướt.
- Làm viên nhỏ cỡ hạt đậu và bảo quản trong lọ thủy tinh để dùng dần.
- Ngậm 4 – 5 viên mỗi ngày để giảm rát họng và giảm ho.
Quả kha tử với ô mai và mật ong có tác dụng giảm khô cổ và khàn tiếng.
Một số lưu ý khi dùng quả kha tử trị ho
Thực tế, ho là một phản xạ tự nhiên của cơ thể. Hiệu quả của việc sử dụng quả kha tử để trị ho phụ thuộc vào nhiều yếu tố như mức độ ho, cơ địa và kế hoạch chăm sóc. Ngoài ra, để sử dụng hiệu quả và an toàn, bạn cần lưu ý một số điều sau:
- Các bài thuốc từ quả kha tử không giúp chữa ho ngay lập tức mà cần thời gian để cải thiện các triệu chứng từ bên trong.
- Việc sử dụng quả kha tử để trị ho tốt nhất khi triệu chứng ho nhẹ hoặc mới xuất hiện. Với tình trạng ho nặng, kéo dài, chỉ nên sử dụng kết hợp với liệu trình điều trị của bác sĩ.
- Ngoài việc sử dụng quả kha tử để trị ho, bạn cũng cần chú ý đến chế độ ăn uống, uống nhiều nước, nghỉ ngơi và giữ ấm cơ thể.
- Hạn chế thức ăn kích ứng niêm mạc họng như đậu phộng, tôm cua, thức ăn cay nóng và dầu mỡ.
- Quả kha tử không gây tác dụng phụ, nhưng không nên lạm dụng để tránh tích tụ nhiệt và táo bón. Nếu muốn dùng cho trẻ em, hãy tham khảo ý kiến bác sĩ trước khi sử dụng.
Bài viết trên đã tổng hợp những cách sử dụng quả kha tử để trị ho phổ biến cho cả người lớn và trẻ em. Hy vọng những thông tin này sẽ giúp bạn chăm sóc sức khỏe tại nhà một cách tốt nhất và có thêm lựa chọn điều trị ho hiệu quả.
Cao Hiếu
Nguồn tham khảo: Tổng hợp
